14 Απρ 2014

Ψυχική υγεία και εκπαίδευση







Γράφει η Ιωάννα Μπαλάφα

 Οι πλέον σαρωτικές οικονομικές αλλαγές, η ανεργία και η ανασφάλεια, τόσο στην Ευρώπη αλλά και παγκόσμια, οδήγησαν στο να δίνεται ένα ιδιαίτερο βάρος, μέσα από έρευνες και συγκριτικές μελέτες στους νέους, στους στόχους τους, στις προσδοκίες τους αλλά και στις ψυχικές και γενικότερες συναισθηματικές τους ανάγκες που αναπόφευκτα συμβαδίζουν με τις κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις.

Με αφορμή τις διαδικτυακές ψηφιακές εκπαιδευτικές πλατφόρμες του Καναδά (μιας ομολογουμένως τελείως διαφορετικής χώρας από την Ελλάδα) που αποτελούν πηγές γνώσεις της ψυχικής υγείας στους έφηβους και στους νέους, ας εξετάσουμε σύντομα τα οφέλη μιας τέτοιας εκπαίδευσης και την πειραματική πρωτοβουλία Opening Minds μέσα από το χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα mindyourmind που αξιολογείται από την Επιτροπή Ψυχικής Υγείας και το Υπουργείο Υγείας του Οντάριο σε συνεργασία με τοπικά σχολικά συμβούλια. Στόχος τους είναι η αδιάκοπη πρόσβαση των νέων σε πληροφορίες που αφορούν την ψυχική υγεία και την προαγωγή της.

Μέσα από την αντίστοιχη ιστοσελίδα και τα διάφορα ψηφιακά μαθήματα που εντάχθηκαν στη σχολική εκπαίδευση εντοπίστηκαν σταδιακές αλλαγές στα συναισθήματα των νέων, πρώτον γιατί το πρόγραμμα δημιουργήθηκε βασιζόμενο στις δικές τους ανάγκες και με τη δική τους συνεργασία στη μορφοποίηση και την εξέλιξή του και δεύτερον γιατί συνέβαλε στην αναλαβή πρωτοβουλιών όχι μόνο στο να λάβουν βοήθεια αλλά και να την προσφέρουν μέσα από ένα δίκτυο αλληλοϋποστήριξης που περικλείει τους συνομήλικους συμμαθητές, τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς υπό την εποπτεία επαγγελματιών ψυχικής υγείας.

Οι έφηβοι μαθητές ενθαρρύνονται να καταγράψουν ψηφιακά διάφορους τύπους ψυχικών διαταραχών, τη συμπτωματολογία τους και την αντιμετώπισή τους μέσα από προσωπικά βιώματα. Από μια κρίση πανικού ή αγχώδη διαταραχή έως σοβαρές μορφές ψυχικών νοσημάτων όπως σχιζοφρένεια και διπολική διαταραχή με απώτερο στόχο την καταπολέμηση του στίγματος της ψυχικής ασθένειας.

Επιπλέον, δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στις ψυχολογικές αλλαγές που φέρνει η εφηβεία. Από τις διατροφικές διαταραχές, το αυξημένο άγχος, τις απότομες αλλαγές διάθεσης και χαρακτήρα και την ενδεχόμενη χρήση ουσιών. Στόχος είναι η εξάλειψη οποιασδήποτε μορφής ντροπής ή ενοχής και η ενθάρρυνση για την καταγραφή της προσωπικής εμπειρίας δημιουργώντας ένα ισχυρό δίκτυο επικοινωνίας που σέβεται τη διαφορετικότητα και υποστηρίζει το διάλογο χωρίς να στιγματίζει.  Για να φτάσει κάποιος στο στάδιο της λεγόμενης αυτοβοήθειας πρέπει να είναι οχυρωμένος από μικρή ηλικία με κατάλληλες γνώσεις ώστε να μην τρομοκρατείται από τα ίδια του τα συναισθήματα, να εξελίσσει τόσο τις δεξιότητές του όσο και τις διαπροσωπικές του σχέσεις και παράλληλα να είναι σε θέση να υποστηρίζει όσους χρειάζονται τη βοήθειά του μέσα από την αναγνώριση των προβλημάτων και την κατανόησή τους.

Οποιαδήποτε σύγκριση με ανάλογες ολοκληρωμένες ελληνικές εκπαιδευτικές παρεμβάσεις, ίσως είναι ατυχής αλλά αυτό δεν πρέπει να σημαίνει ότι τα παιδιά, οι έφηβοι και οι νέοι πρέπει να αντιμετωπίζονται ως άβουλα πλάσματα που αδυνατούν να αντιληφθούν όλες τις όψεις της πραγματικότητας. Η προστασία και ο σεβασμός της ψυχικής υγείας δεν είναι θέμα ανοχής αλλά θέμα βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων. Έλλειψη στήριξης σημαίνει έλλειψη κοινωνικού κράτους και είναι τουλάχιστον ανήθικο σε γενικό κοινωνικό πλαίσιο, η όχι ελεύθερη πρόσβαση στις δομές υγείας αλλά αντίθετα η γελοιοποίηση του σημαντικότερου κοινωνικού αγαθού μέσα από συγχωνεύσεις, με μαύρες τρύπες κοινωνικών ταμείων χάνοντας και τα τελευταία σημεία αξιοπρέπειας. Με μια Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση που στοχεύει στην πλήρη διάλυση των εξωνοσοκομειακών μονάδων θεραπείας, και στη σιωπή της ιδρυματοποίησης.

Η ψυχική υγεία και η εκπαίδευση γύρω από αυτή δεν είναι ευκαιριακό πρόβλημα για να αντιμετωπίζεται με αποσπασματικές πολιτικές λύσεις. Μόνο η γνώση μπορεί να φέρει την πρόοδο, το σεβασμό και το μηδενισμό των στερεοτύπων. Εκεί οφείλει να παρεμβαίνει μια εξ’ ορισμού δημιουργική εκπαίδευση.  Η παραπάνω καναδική πειραματική πρωτοβουλία αποτελεί απλά ένα παράδειγμα εφαρμογής πολλών σημαντικών επιστημονικών πεδίων στον τομέα της εκπαίδευσης. Ακόμη και σε αυτήν την καθόλου αισιόδοξη ελληνική κοινωνική πραγματικότητα μπορούμε να προχωρήσουμε μαζί με την τεχνολογία ανοίγοντας νέους οικονομικούς δρόμους εμπνεόμενοι από παραδείγματα άλλων χωρών που εκμεταλλεύονται την επιστήμη για τη διάδοση της γνώσης και τη δημιουργία νέων μορφών εκπαίδευσης και στέρεων προνοιακών κοινωνιών.
(από το tvxs.gr & independent.gr)
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...